Zeero yeni kurulan doğa dostu temizlik ürünleri markası. Bu gibi markalar beni çok heyecanlandırıyor. Çamaşır-bulaşık deterjanı, banyo temizleme spreyleri gibi ürünleri var. Ürünlerinde plastik ambalaj kullanmıyorlar. Ben de severek kullanmaya başladım. Zeero’nun kurucusu kimya mühendisi bir anne olan Büşra Nazlı Erten ile hem ekolojik temizliği hem de Zeero‘yu konuştuk. Ekolojik temizlik nedir? Neden bu ürünleri tercih etmeliyiz? Hepsini yazımızda okuyabilirsiniz.
Doğaya dost markaların artması dileğiyle…
Doğal temizlik ya da ekolojik temizlik nedir?
Yaşadığımız ortamları temizlemek için kullandığımız birçok temizlik maddesi temizlik yapılan ortamdaki kiri, pası, yağı, istenmeyen mikrop ve bakterileri uzaklaştırırken, toksik olmaları sebebiyle bir yandan da sularımızı, havayı ve çevreyi kirletiyor. Canlı yaşamını tehlikeye sokuyor. Petrokimyasal temizlik ürünleri, sadece çevreye değil, insan sağlığı için de büyük risk oluşturuyor.
Ekolojik temizlik, diğer bir adıyla doğa dostu temizlik, yaşadığımız mekanları temizlemek için kullandığımız maddelerin çevreyi, suyu, havayı kirletmemesi, yaşayan diğer canlıların hayatlarını riske atmaması demek oluyor.
Doğal temizlik ürünleri kullanarak, hem temizlik işlemini yaparken hem de doğaya zarar vermemek mümkün. Doğa bizim bugünümüz, yarınımız. İnsan yaşamının ve diğer canlıların yaşamının devam edebilmesi için ona iyi bakmamız gerekiyor.
Doğal temizlik ürünleri karbanot, sirke gibi evlerde halihazırda kullandığımız ürünler olabilirken aynı zamanda bitkisel kaynaklardan elde edilmiş sanayi ürünleri de olabilir.
Doğal temizliği anladık, peki Atıksız Temizlik ne demek oluyor?
Temizlik için kullandığımız maddelerin doğada bıraktığı bir iz oluyor. Bu iz doğal ürünlerde çok hızlıca kaybolurken, petrokimyasal kökenli doğal olmayan ürünlerde çok uzun süreler hatta bazen sonsuza kadar kalıyor. Yani doğada çözünen ürünler (biodegradable) doğada bir atık bırakmazken, doğada çözünmeyen ürünler toksik bir atık olarak doğada uzun süre kalıyor. Bulunduğu ortamdaki canlı yaşamını tehdit ediyor. Örneğin atık suların denize boşalma noktalarındaki balıklar, deniz canlıları, bitkisel hayat olumsuz etkileniyor. Oradan beslenen diğer kara canlıları, kuşlar zarar görüyor. O balıklarla beslenen insanlar bu kimyasalları vücutlarına alıyor.
Bir de bunun ambalaj boyutu var. Doğal bir ürünü, doğada çözünmeyen bir ambalajda ürettiğinizde bu sefer içeriği ile değil ama ambalajı ile doğada bir iz bırakıyorsunuz. Örneğin yine petrokimyasal bir ürün olan plastik ambalajlar doğada yüzlerce yıl çözünmeden kalıyor. Hatta mikroplastiklere ayrışarak binlerce yıl doğada kalıyor. Yani bir plastik şişeyi çöpe attığımızda binlerce yıl doğada kalacak ve binlerce canlının yaşamını tehlikeye sokacak döngüde bir adımı da biz atıyoruz.
Geri dönüşüm buna bir çözüm olabilir diyebilirsiniz. Ne yazık ki plastik atıklarda geri dönüşüm oranı sadece %9, hatta Türkiye’de %1 olarak ifade ediliyor. Gerçekten atıksız temizlikten bahsediyorsak, içeriğiyle ve ambalajıyla atık oluşturmayan ürünlerden bahsetmeliyiz.
Yalnız şunu söylemekte de fayda var. Temizlik ürünü tamamen doğal bile olsa, ambalaj doğada %100 çözünen kağıt bile olsa, bu hammaddelerin doğadan elde edilmesinde bir enerji, bir kaynak kullanılıyor. Sonuçta kaynak kullanımı da bir tür atık yaratır. O nedenle sadece temizlik ürünlerinde değil her türlü tüketimimizde bize gerekli en az miktarı tüketmeliyiz.
Ürün gamınızda neler var?
ZEERO yeni bir marka ve kişisel çabalarla kuruldu. Bu nedenle şu an kısıtlı bir ürün gamımız var. Az atıkla yaşama çabamıza ortak olan insanların sayısı arttıkça biz de ürün gamımızı genişleteceğiz.
Çamaşır grubunda çamaşır deterjanı, leke çıkarıcı, çamaşır kurutma toplarımız var. Mutfak ve banyo grubunda elde yıkama deterjanı ve yüzey temizleme spreylerimiz var. Doğal sabunlarımız ve ekolojik ev-yaşam ürünlerimiz var.
Gerçekten ihtiyaç duyulmayan hiçbir ürünü sunmak istemiyoruz. Örneğin çamaşır yumuşatıcı yapmıyoruz ve yapmayacağız. Çünkü ZEERO çamaşır deterjanını kullandığınızda çamaşırlarınız sertleşmiyor, yumuşatıcı kullanmanıza gerek yok.
Çevreci ürünlerin pahalı olduğu algısı var. Sizin fiyat politikanız nedir?
Çevreci ürünlerin petrokimyasal temelli ürünlere göre fiyatı bir miktar yüksek olabilir, doğru. Bunun çok temel bir nedeni var, biri dünyanın kaynaklarının talan edilmesiyle çıkarılıyor, bir diğeri ise kaynakların doğru kullanımı gözetilerek çıkarılıyor. Tüketicilerin her satın almada bunu düşünmeleri gerekiyor. Fakat çevreyi ve sağlığınızı düşünerek hareket ettiğinizde zaten kullanım oranlarınız da oldukça düşüyor. 2 ölçek koyacağınıza, 1 ölçek koymayı deniyorsunuz. Ve çoğu zaman da bir ölçeğin zaten yettiğini görüyorsunuz. Çamaşır kurutma topu kullanıp kurutma süresini azaltıyorsunuz. Sonuçta harcadığınız para belki daha bile az oluyor. Yani bu tamamen bir bakış açısı ve davranış değişikliği farkı.
Kıstas olarak petrokimyasal ürünleri almıyoruz. Çünkü doğadaki kaynak kullanımının sürdürülebilir olması bizim en değer verdiğimiz konu. Tabii bizim diğer doğal ürünlerden farkımız plastik atık oluşturmamak. Cam ambalajlarda ise depozitolu sistem uyguluyoruz.
Ben doğal ürünleri çok severek kullanıyorum ancak bu tarz ürünlerin genelde iyi temizlemediği algısı var. Sizin ürünleriniz temizlikte etkili mi?
Ben de uzun yıllardır çevreci temizlik ürünleri kullanan biri olarak, ZEERO’yu kurarken kesinlikle etkinlikten ödün vermemeliyiz diye başladım. Çünkü kendi deneyimlerimde de gördüm ki, doğal bir ürünü aldığınızda ve o ürün işe yaramadığında, hem verdiğiniz paraya hem ziyan olan ürüne üzülüyorsunuz hem de o markaya olan inancınızı ve daha da önemlisi doğal ürünlere olan inancınızı yitiriyorsunuz. Bulaşıklarınız iyi temizlenmediğinde, iki kere yıkamak zorunda kaldığınızda o kadar da çevreci olmadığını görüyorsunuz.
Bu nedenle yaptığımız her ürünü detaylı bir ARGE sürecinden sonra çıkarıyoruz ve gönüllülerimizle birlikte bir deneme sürecinden geçiriyoruz. Etkinliğinden emin olmadığımız bir ürünümüz yok. Örneğin makine için bulaşık yıkama deterjanımız henüz yok. Çünkü %100 performans gösteren, aynı zamanda da plastiksiz bir şekilde ambalajlayacığımız formüle henüz ulaşamadık.
Bize kendinizden bahsedebilir misiniz? ZEERO nasıl kuruldu?
Ben kimya mühendisiyim. 10 yıl kadar ilaç sektöründe çalıştım. Son yıllarda kişisel yaşamımda daha az atıkla yaşama, daha sade bir yaşam ile ilgili adımlar atmaya başladım. Özellikle kızımın da doğumuyla birlikte, kendi mutluluğumun ötesinde başkaları için, doğa için, gelecek nesillere nasıl bir dünya bıraktığımızla ilgili daha çok düşünmeye başladım.
Uzun süre araştırma üzerine geçti, sonra ürünleri geliştirmek için çalışmalara başladık ve ilk ürünlerimizi Mart 2022’de çıkardık. ZEERO Türkiye’nin ilk plastik atıksız temizlik ürünleri markası olarak böyle doğdu. Umarım ki aynı ekolojik hassasiyeti paylaştığımız daha çok insana ulaşarak birlikte bir değişimin parçası olabiliriz.
Evde doğal temizlik için basit bir tarif öneriniz var mı?
Doğal temizlik tarifi aradığınızda bir çok kaynakta örnek bulabilirsiniz. Ancak benim size verebileceğim en faydalı doğal temizlik ipucu evinize kiloluk karbonat ve limon tuzu almanız olacaktır. Karbonatı her türlü sebze, meyvede pestisistlerden arınmada yardımcı olarak kullanabiliriz. Karbonatın koku çekme özelliğinden dolap içlerinde keselerde saklayarak faydalanabilirsiz.
Limon tuzunu ise kireç sökmede kullanabilirsiniz. Çaydanlıklarda kaynatarak biriken kireci limon tuzu ile rahatça çözebilirsiniz. O suyu bir beze döküp duşa kabini silebilirsiniz. Bir yemek kaşığı limon tuzunu yarım litre suda çözerek sık kullanılan kapı kolu, dolap kulbu, banyo seramikleri gibi yerleri dezenfekte etmekte kullanabilirsiniz.
