Biz de doğum öncesi ve sonrasında ebelerin rolünü uzmanından, “Gamze Ebe” den dinlemek istedik.
Her hastanede ebe olduğu gibi belli bir doktorla çalışan ebeler de bulunmaktadır. Gamze Ebe de Dr. Yusuf Olgaç‘a bağlı Özel Ebe olarak çalışmakta.
Keyifli okumanız ve faydalanmanız dileğiyle.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”8576″ img_size=”full” add_caption=”yes” alignment=”center” style=”vc_box_rounded”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column offset=”vc_hidden-xs”][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Ebe kimdir?
Mesleki anlamda aslında birçok konuya dahil olabilen, doğumu yaptıran kişi anlamına gelir ebe. Ben böyle düşünmüyorum. Öğretilenlerin aksine, bir kadının, doğum ve doğurganlık kelimelerinin içinde geçtiği her konuda umudu olmak, olmayan umudunu filizlendirmek veya tazelemek, kadının kadına güven verdiği, kimi zaman onu gözlerinden okuyabildiği, hüznü ile hüzünlendiği, sevinci ile neşelendiği, tıbbi boyutunu çoğu zaman bir kenara bırakıp anne gibi düşünebildiği, her doğumda kendine aile edindiği bir meslek olarak görüyorum. Bunlar belki de tamamen benim içinde bulunduğum, mesleğimi icra etme şeklimden kaynaklı düşünceler.
Türkiye’de ebeliğin türleri var mıdır?
Türkiye’de her şey çok karmaşık. Ebelik her ülkede, her bölgede, her ırkta ve her dilde aynı anlama gelmektedir. Doğum yaptıran kişi olarak bilinir ebe.
Türkiye’de ise tür olarak baktığımızda her ne kadar buna tür denebilir bilmiyorum ama devlet hastanelerinde doğumu kendi takip edip, bizzat kendi doğum anında ki tek profesyonel olup, doğum sonrası takipleri de kendi yapabilen ebeler mevcut.
Özel hastanelere baktığımızda doğum takibini yapabilen, doğum anı geldiğinde koştur koştur doktoruna haber vermek zorunda olan 🙂 o gün şansına denk geldiyse doktoru yetişemeyip doğumda ki tek profesyonel olup doğumu gerçekleştiren, doğum sonrası takipleri de ebenin yaptığı yerlerdir.
Bunun yanında sağlık kabinleri, aile sağlığı merkezleri gibi daha minimal yerler mevcut. Açıkçası artık Türkiye’de ebe demek Kadın Doğum Doktorunun olmadığı yerde doğumu yaptırabilme yetkisine sahip kişidir, gözlemlerim bunu gösteriyor en azından.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column offset=”vc_hidden-xs”][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Doğumda ebenin rolü ve sorumlulukları nelerdir?
Artık eski ebelikten ve ebenin tanımından bahsetmeyeceğim, çünkü bildiğimiz üzere asimile olmuş bir tanım bu. Doğum yapacak olan bir kadın, doğumun belirtileriyle karşılaşmıştır veya doktoru vasıtasıyla hastaneye yatışı istenmiştir. Doğumun saati yoktur bir ebe için, anne adayı kapıdan girer ve o anda başlar ebenin sorumlulukları.
Doğum anına kadar annenin ve bebeğinin sağlık durumu onun takibindedir. Şayet ki doğumu ebelerin yaptırdığı bir yer ise doğum anında ki tüm sorumluluklar da ebeye aittir.
Ebenin rolü burada aslında tartışılır bir konu, benim bakış açımla ebenin rollerini sıralayayım sizlere;
Heyecanlı veya korkan bir babanın üzerinde ki tüm sorumlulukları alıp baba rolünü üstlenmek, tedirgin ve sağlık ekibine sinirli bir ananeyi uzaklaştırıp gerektiğinde anne olabilmek, kötü hikayeleri olan bir anne adayı ve destekçisi olmayan bir kadın için bazen doktor rolünü üstlenip kollarının arasına almak, bazen görmesin diye gözlük bazen ise duymasın diye tıkaç olabilmek.
Saymakla bitmez ebenin rolleri. Bir bakmışsınız yatak rahatsız etmiş, dizlerinizle kollarınızla yatak olmuşsunuz kadına.
Son zamanlarda özel ebeler ile çalışıldığını görüyoruz. Bu ihtiyaç size neden arttı?
Bu terim birçok kadına ve birçok sağlık çalışanına uzak olan bir terim olabilir. Yaygınlaşmamış, yeni yeni benliğini kazanmaya çalışan bir kalıp. Özel ebe ne yapar önce bundan bahsedeyim. Belki beşinci haftasında belki otuz beşinci haftasında tanışır anne adayıyla, ama doğum anında ilk kez gördüğü bir kadın, annenin de ilk kez gördüğü bir ebe değildir.
Doğum anı gelene kadar doğumunu kolaylaştırabilmek için yapabileceği her şeyi paylaşır ebeveynlerle. Annenin korkularını bilir, babanın tedirginliklerini, doğum anında da bunlara dikkat eder. Doğum zamanı geldiğinde anne ve baba ile birlikte hastaneye geçer, fiziksel muayene, vajinal muayene, bebek ve annenin sağlık takibi o ebenin sorumluluğundadır.
Bu evrede doulalık sanatı da ortaya çıkar. Özel ebe yalnızca tıbbi boyutuyla ilgilenmez. Doğumda en çok da destekçi, yardımcı, doulalık boyutu baskındır. Doğum gerçekleşir, kaç saat sürdüğünün bir önemi yoktur. Anne bebek bağlanmasını destekler, ilk emzirmeyi gerçekleştirir ve anne babanın yanından vedalaşarak ayrılır.
Ne farkı vardır bir ebeden; annenin doğum öncesinde tanıştığı, görüştüğü ve güvendiği biridir. Doğum başladığı andan itibaren kesintisiz birebir ebe desteği verir. Anneyi yanında sürekli bir profesyonel olması oldukça rahatlatan bir durumdur.
Vajinal muayene kadınların çokta hoşlanmadığı bir şey olduğundan, bunu tanıdığı güvendiği tek bir kişinin yapması doğum sürecini olumsuz yönde etkilemez. Farklı ebe değişimlerine engeldir. Babanın rahatlığını sağlar. Ailenin tanıdığı biri sağlık profesyonellerine olan tepkiyi azaltır. Aslında ihtiyaçların hepsini söylemiş bulundum bununla birlikte.
En önemli mesele ebenin hangi doktor ile birlikte çalıştığıdır. Birbirine güvenen, çalışma tarzını bilen, ebeye izin veren doktorlar öyle az ki Türkiye’de. Ebenin ebeliğini yapabilmesi için, buna izin verebilen ve ebeyi serbest bırakan bir doktor bulmak oldukça zor. Bu sebepten dolayı kendi doktorum Dr. Yusuf Olgaç’a her zaman teşekkürlerimi iletiyorum.
Aslında sadece doğum esnasında değil doğum öncesi ve sonrasında da ebe desteği görüyoruz. Peki ebelerden hangi konularda destek alabiliriz?
Bir ebenin görevi adölasan ( ergen ) çağına gelmiş kadın ile başlar.
- Cinsel ve üreme sağlığı ile ilgili eğitimler verir.
- Aile planlamasını yapar.
- Gebelik tanısını koyar ve gebenin takiplerini yapar.
- Riskli bir durum gördüğünde yönlendirir.
- Çocuk bekleyen ebeveynlere doğuma hazırlık eğitimleri verir.
- Doğum sonrasında annenin bakımlarını sağlar ve kendi yapabileceği şekilde eğitimler verir.
- Yenidoğan bebeğin bakımlarını muayenelerini yapar takibini sağlar.
- Doğum sonrası bebek sağlığını koruyabilmek amacıyla danışmanlık verir.
- Özel emzirme danışmanlığı isteyen ailelere ulaşabilir.
- Yenidoğanın büyüme sürecinde aşıları, kilo alımı ile ilgilenir.
- Doğum sonrası korunma yöntemleri konusunda ailelere yardımcı olur.
Daha birçok desteği vardır annelere ve ailelere. Bir kadının en büyük destekçisi, işini seven bir ebedir.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row]
